CÀ PHÊ SHG LÀ GÌ? ĐẶC ĐIỂM CỦA CÀ PHÊ STRICTLY HIGH GROWN (SHG)

Cà phê SHG (Strictly High Grown) hay còn gọi là Strictly Hard Bean (SHB) – Được định nghĩa là cây cà phê được trồng ở độ cao trong khoảng 1.200 – 1.370m so với mực nước biển. Với độ cao trên 1200m cây cà phê có chu kỳ sinh trưởng kéo dài, quá trình tích lũy dưỡng chất trong hạt cà phê lâu hơn, nên hạt có cấu trúc cứng chắc với hương vị phong phú và cân bằng hơn

Vì sao độ cao trên 1200m ảnh hưởng đến cà phê?

Như chúng ta đã biết, độ cao và cây cà phê có mối liên hệ mật thiết, đây là một trong những yếu tố quyết định đến khả năng sinh trưởng cũng như chất lượng của hạt cà phê. Khi được trồng càng cao, cây cà phê sẽ sinh trưởng chậm hơn. Quá trình “nuôi” quả diễn ra chậm giúp quả phát triển đầy đủ về hương vị lẫn cấu trúc. Những hạt cà phê khi được canh tác trên 1.200m.

**Strictly High Grown** sẽ tạo nên **Strictly Hard Bean** – Nói nôm na là cà phê hạt cứng

Các tiêu chuẩn khác

Một số cách phân loại cà phê khác liên quan đến độ cao bao gồm :

Soft Bean (SB) và Strictly Soft Bean (SSB) thường dùng để chỉ các loại cà phê được trồng ở độ cao dưới 1.200m.
Strictly Hard Bean (SHB) hoặc Strictly High Grown (SHG) chỉ cây cà phê được trồng ở trên 1.370m.

Mặc dù có sự tương quan giữa độ cao và sự phát triển của cà phê, nhưng đó không phải là quy tắc tuyệt đối. Ví dụ như cây cà phê Blue Mountain của Jamaica được trồng ở mức độ thấp hơn so với độ cao của SHG nhưng lại có giá cao trên thị trường. Hay gần nhất là vùng cà phê tây nguyên trên cao nguyên Di Linh hay cà phê Sơn La – vùng Tây Bắc của Việt Nam được đánh giá như một loại cà phê nguyên bản có chất lượng rất cao.

Chốt lại thì độ cao chỉ là một trong nhiều yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng hạt cà phê, bao gồm điều kiện đất đai và khí hậu và giống cà phê, Nên nếu chỉ xét tới độ cao để đánh giá chất lượng một loại cà phê thì rất chủ quan.

Giá cà phê SHG luôn cao hơn giá thị trường ?

Ở các khu vực có độ cao lớn hơn, nhiệt độ không khí sẽ thấp hơn, điều này làm cây cà phê phát triển chậm hơn, quá trình tích lũy nuôi quả, và chín diễn ra lâu hơn và do đó hạt có mật độ dinh dưỡng cao hơn. Nói đơn giản, hạt có mật độ cao hơn sẽ chứa lượng đường & chất dinh dưỡng lớn, dẫn đến cấu hình hương vị phức tạp hơn và ngon hơn – đây là lý do chính yếu khiến cà phê có giá cao hơn.

Tuy nhiên đây chỉ là phần nổi của vấn đề, giá trị thực sự của cà phê SHG còn đến từ một số nguyên nhân sau.

Độ cao và nguồn giống

Vì độ cao trên 1200m không phải là chuyện nhỏ, và khi lên càng cao thì chế độ trồng trọt chăm sóc càng khó khăn hơn, do tiêu tốn nhiều lao động tham gia vào việc di chuyển thiết bị, vật tư, nông cụ lên cao và vận chuyển cà phê thu hoạch xuống cảng. Điều này dẫn đến chi phí cho nông dân cao hơn một chút.

*Ở càng cao so với mực nước biển, điều kiện canh tác, thu hoạch càng khó khăn hơn*

Thêm vào đó, không ai muốn bỏ sức mang lên núi một giống cà phê bình thường, có tố chất kém. Hầu hết các loại cà phê canh tác trên cao đều xuất phát từ các giống cà phê Arabcia phẩm chất tốt như Typica hoặc Bourbon. Ở đây mình đang nói đến một trong những yếu tố của Specialty Coffee, đó là nông trại tiềm năng (Potential). Và vì vậy khi “xuống núi” cà phê Strictly High Grown sẽ bắt đầu vào một quy trình chế biến, bảo quản khá khắc khe, để được dán nhãn Specialty Coffee nên giá sẽ đắt hơn cà phê phổ thông.

Không có nhiều cà phê được canh tác cao

Một thực tế khác là không phải nơi nào trên thế giới cứ cao hơn 1.200m là có thể canh tác cây cà phê,. Đây chỉ là một trong những yếu tố quan trọng cho cà phê chất lượng cao. Còn bao gồm chất lượng nguồn đất, lượng mưa, nhiệt độ trung bình hàng năm… và nằm trong vùng vĩ tuyến tối thích nữa. Cho nên chỉ có một số quốc gia trong bản đồ cà phê là có thể canh tác cà phê SHG.

Một yếu tố khác là do khi ở trên cao, cây cà phê có chu kỳ sinh trưởng kéo dài hơn, không được chăm sóc đầy đủ bởi con người, mà phụ thuộc nhiều vào tự nhiên nên sẽ có ít cây phát triển một cách tươi tốt và năng suất quả cũng khó mà bằng những cây ở khu vực thấp hơn – với điều kiện trồng trọt chăm sóc tốt hơn. vì vậy mặc nhiên mà cà phê SHG sẽ “hiếm có” trên thị trường.

Thương mại công bằng

Cuối cùng, Hầu hết cà phê SHG xuất xứ từ Đông Phi như Kenya, hay Ethiopia, Tanzania Và một số nước ở khu vực Trung – Nam Mỹ,.. Điều kiện kinh tế của người dân chưa cao, nên dưới sự hỗ trợ của chính phủ (hoặc các tổ chức phi chính phủ) cà phê sẽ được bảo hộ công bình thương mại – The Fair Trade, chăm sóc Hữu Cơ – Organic Coffee, và một số chứng nhận khác tại từng quố gia… với các yếu tố này. Người mua sẽ chi trả cao hơn một ít, để đảm sự phát triển bền vững của môi sinh, cũng như sinh kế của những nông hộ trồng cà phê.